ပွန်ဇီ လိမ်ကွက်

ချားလ်စ်ပွန်ဇီ (Charles Ponzi) ဆို​တဲ့လူတစ်ယောက် ​အ​မေရိ​ကန်နိုင်​ငံမှာ ၁၉၁၉ ခုနှစ်က ​လိမ်စား​ခဲ့​တဲ့ လိမ်ကွက်ပါ။

​​အစပိုင်းမှာ​​တော့ ​ငွေတကယ်ရနိုင်​တဲ့ စီးပွားရေးကို ဗန်းပြပါတယ်။ လွယ်လွယ်​ပြောရရင် နိုင်​ငံတကာစာပို့ တံဆိပ်​​ခေါင်း​တွေကို ဈေး​​တော်​​တော်​နဲ့ ရနိုင်​တဲ့​နေရာကဝယ်ပြီး ဈေး​​ကောင်း​တဲ့​နေရာမှာ ​ပြန်​​ရောင်း​တဲ့လုပ်ငန်းပါ။

ဒီစီးပွားရေးကို ဗန်းပြပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်​နှံသူ​တွေကို ဖိတ်​​ခေါ်ပါတယ်။ ​ငွေကို ၄၅ ရက် ရင်းထားရင် ၅၀% ​အမြတ်ပေးပါတယ်။ ရက် ၉၀ ရင်းထားရင် ၁၀၀% ​​အမြတ်ပေးပါတယ်။

​​တော်​​တော်လေးကို သွားရည်ယိုစရာ ရင်းနှီးမြှုပ်​နှံမှုပါ။ သုံးလ​နဲ့ ​ငွေ ၂ ဆပွားမှာ​လေ။

​​ငွေ​ထည့်ထား​တဲ့သူ​တွေကိုလည်း အမြတ်​ငွေ​​တွေ ပုံ​မှန်ပေး​နေနိုင်ပါသ​တဲ့။ ပေးနိုင်တာက​​တော့ တံဆိပ်​​ခေါင်း​စီးပွားရေးက​​နေ ရ​တဲ့​အမြတ်​တွေ​​ကြောင့်မဟုတ်ပါဘူး။ နောက်ထပ်တိုးပြီး ရောက်လာ​တဲ့ လူ​တွေဆီက ​ငွေ​တွေကို ခွဲပေးတာပါ။

ဥပမာပေးရရင် ​​မောင်လှက ​ငွေ တစ်သိန်း ​ထည့်လိုက်တယ်။ ၄၅ ရက်ကြာ​​တော့ ​​​ငွေ ၅ ​​သောင်း ​အမြတ်ရတယ်။ ​​(သူ့​ငွေ တစ်သိန်းထဲက​နေ ၅ ​​သောင်းကို ​ပြန်ခွဲပေးလိုက်တာ။) အမြတ်ရတာ​သေချာတယ်ဆို​​တော့ ဝမ်းသာ​အားရ​နဲ့ ​​မောင်ဘ ​နဲ့ ​​မောင်မြကိုပါ ​ငွေ​ထည့်ဖို့ တိုက်တွန်းတယ်။ ​​မောင်ဘ​နဲ့ ​​မောင်မြက ​ငွေ တစ်သိန်းစီ​ထည့်သလို ​လောဘပိုကြီးလာ​တဲ့ ​​မောင်လှကလည်း မူလ​ထည့်ထား​တဲ့ ​ငွေတစ်သိန်း​အပြင် နောက်ထပ် ​ငွေ တစ်သိန်းပါ ​ထပ်ထည့်လိုက်သေးတယ်။

ဒီလို​နဲ့ ​ငွေ​ထည့်​တဲ့လူ​တွေ ပိုများလာတယ်။ ​လူ​​ဟောင်း​တွေ​အတွက် အမြတ်​ငွေကို လူသစ်​​တွေဆီကရ​တဲ့ ​ငွေ​နဲ့ပေး​နေတာ။ မြိုးမြိုးမြက်မြက်ရမယ်ဆို​​တော့ လူသစ်​တွေကလည်း ​​​လောဘကိုယ်စီ​နဲ့ အများကြီးဝင်လာတာ​​ပေါ့။

​အိမ်​တွေ​​​​ပေါင်ပြီး ​ငွေ​ထည့်​တဲ့သူ​တွေလည်း ရှိကြပါတယ်။ တစ်သက်လုံး မစားရက်မသောက်ရက် စု​ထား​တဲ့​ငွေ​တွေလည်း ပါ ပါတယ်။ လူ​အများစုက ရ​တဲ့​အမြတ်​တွေကိုပါ ​ရင်းနှီးမြှုပ်​နှံဖို့ ပြန်​ထည့်ကြ​​တော့ ချားလ်စ်ပွန်ဇီ​အတွက် ဝင်လာ​တဲ့​ငွေ​တွေက ​အမြတ်​ငွေ​ပြန်ပေးရ​တဲ့​ငွေ​တွေထက် ​အဆမ​တန်ပိုများ ​နေပါ​​တော့တယ်။

နောက်ဆုံး သူ့လုပ်ရပ်​တွေ​​ကြောင့် ​​စုံစမ်းစစ်ဆေး​ခံရပြီး ​အလိမ်​​ပေါ်လို့ ထောင်ချ​ခံ​ရ​​တော့မှ ပွန်ဇီ လိမ်ကွက် တစ်ခန်းရပ်​ခဲ့ရပါတယ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်​နှံထား​တဲ့လူ​တွေလည်း စုစု​​ပေါင်း ဒေါ်လာ သန်း ၂၀ လောက် ဆုံးရှုံးသွား​ခဲ့ရပါတယ်။

ပွန်ဇီ လိမ်ကွက်​နဲ့ ခပ်ဆင်ဆင်လိမ်ကွက်​တွေ နိုင်​ငံတကာမှာ ရှိ​နေဆဲပါ။ ​အမြတ်​အများကြီးကို ပုံ​မှန်ပေးနိုင်တယ်ဆိုပြီး ဆွယ်​နေရင် ဒါ ပွန်ဇီ လိမ်ကွက်ဖြစ်ဖို့များပါတယ်။ သတိထားကြပါ။

လူ​အချင်းချင်း ​လှည့်ပတ်ခြင်း ကင်းရှင်းကြပါ​စေ။

ဆက်​လက်​၍ ဖတ်​ရန် 
ပိုးစုန်းကြူး ငွေးကြေးဆိုင်ရာ ဗဟုသုတ 

Credit: 
Firefly ပိုးစုန်ကြီး Personal Blog Page မှကူးယူထားသည်