လုပ်ငန်းသုံး ဝင်​ငွေထွက်​ငွေ စာရင်း

​​အသေးစားလုပ်ငန်းလေး​တွေဖြစ်​တဲ့ အိမ်ဆိုင်၊ စတိုးဆိုင်လုပ်ငန်းလေး​တွေ​အတွက် ဝင်​ငွေထွက်​ငွေစာရင်း​​လုပ်ရတာ မလွယ်လှပါဘူး။

လုပ်တတ်ကိုင်တတ်​တဲ့သူ​တွေ​အတွက် ​အမြတ်​ကျန်တတ်​ပေ​မဲ့ ဘယ်လောက်​အမြတ်​ကျန်တယ်ဆိုတာ ​အတိ​အကျသိဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။ စာရင်းအင်း​ မရှိ​တဲ့​အခါ တစ်လကို ဘယ်လောက်မြတ်တယ်၊ ဘယ်လောက်ရှုံးတယ်ဆိုတာကို မသိတာ​တွေ ဖြစ်လာပါတယ်။

တစ်လတစ်လ ​​ရောင်း​​တော့​​ရောင်း​နေရတာပဲ။ ​အမြတ်လည်း တင်ထားတာပဲ။ ဒါ​ပေ​မဲ့ ပစ္စည်း​ကုန်လို့ ထပ်ဝယ်ဖို့ ​ငွေမလုံလောက်လို့ အရင်းပြုတ်ကုန်​တဲ့သူ​တွေလည်း မနည်းပါဘူး။ ဘယ်​နေရာမှာ ဘယ်လို ရှုံး​နေမှန်းမသိဘူး​​ပေါ့။

​အခြားနိုင်​ငံ​တွေမှာ​​ ကွန်ပျူတာ​တွေ ​​ဆော့ဝဲ​တွေသုံးပြီး တွက်ချက်​​ကြတော့ ​အရှုံး​အမြတ်တွက်ရတာ လွယ်ကူ​ပါတယ်။ ​မြန်မာနိုင်​ငံမှာ​​ဒီလို စနစ်​တွေကို စသုံးလာကြပြီဖြစ်​ပေ​မဲ့ အများစုက​​တော့ ဒီစနစ်​တွေကို မသုံးတတ်ကြသေးပါဘူး။

ဒီလိုလုပ်ငန်းလေး​တွေ​အတွက် ဝင်​ငွေ၊ ထွက်​ငွေ၊ ​အရှုံး​အမြတ် စာရင်းအင်းကို လွယ်လွယ်ကူကူ​နဲ့ လုပ်လို့ ရအောင် နည်းလမ်းလေးကို ​အ​ကြံပြုလိုက်ပါတယ်။

————————————
အဆင့် (၁) ​အမြတ်တင်နည်း
————————————

​​ရောင်းရ​တဲ့ ပစ္စည်း တစ်ခုချင်းစီတိုင်းကို လက်​နဲ့လိုက်မှတ်ပြီး ​အမြတ်ဘယ်လောက်​ကျန်လဲဆိုတာ တွက်ဖို့ မလွယ်လှပါဘူး။ ဒီ​​တော့ ​အမြတ်တင်​တဲ့​အခါ ဖြစ်နိုင်ရင် ပစ္စည်းတိုင်းကို ရာခိုင်နှုန်း တစ်သမတ်တည်း ထားပြီး ​အမြတ်တင်သင့်ပါတယ်။

ဥပမာ ပစ္စည်း​အားလုံးကို ၂၀% ​အမြတ်တင်မယ်ဆိုပါစို့။ သွားတိုက်ဆေးတစ်ဗူးကို တစ်​​ထောင်​နဲ့ ဝယ်ရရင် ​​ရောင်းဈေးကို ၁၂၀၀ သတ်မှတ်ထားပါ။ ​​ခေါင်းလျှော်ရည်တစ်ဗူး ၅၀၀ ​နဲ့ ဝယ်ထားရရင် ၆၀၀ ​နဲ့​ ပြန်​​ရောင်းပါ။ ​​အရင်းဈေးက ၃၁၀၀ ဆိုရင် ၂၀% ​အမြတ်တင်​​တော့ ၃၇၂၀ ကျပ်​​ပေါ့။ ဒါမျိုးဆို ၃၇၀၀ ​နဲ့ဖြစ်​​ဖြစ်၊ ၃၇၅၀ ​နဲ့ဖြစ်ဖြစ်၊ ၃၈၀၀ ​နဲ့ဖြစ်ဖြစ် ​အဆင်​ပြေသလို ​​ရောင်းနိုင်ပါတယ်။

ပစ္စည်းတစ်ခုချင်းစီ​ရဲ့ မူရင်းဝယ်ဈေးကို​​တော့ သိ​နေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ မသိရင် ဝယ်ဈေးထက် လျှော့ရောင်းမိတာမျိုး​တွေဖြစ်ပြီး ​အရှုံး​​ပေါ်တတ်ပါတယ်။

————————————————
​အဆင့် (၂) ​​နေ့စဥ် ​အမြတ်တွက်နည်း
————————————————

အမြတ်ကို ဒီလို ​ပုံ​သေရာခိုင်နှုန်း ထားလိုက်​တဲ့​အခါ တစ်ရက်စာ ​​ရောင်းလို့ ဝင်လာ​တဲ့ ​ငွေပမာဏကို ​ရေကြည့်ပြီး ​အမြတ်​ကို အကြမ်းဖျင်းတွက်လို့ရသွားပါတယ်။

ဥပမာ ​အမြတ်က ၂၀% တင်ထားတာဆိုရင် ​​ရောင်းရ​ငွေကို ၁၂ ပုံပုံပြီး ၂ ပုံက ​အမြတ်၊ ၁၀ ပုံက ​အရင်း​​ပေါ့။ ဒီ​​နေ့ တစ်သိန်း နှစ်​​သောင်းဖိုး​​ရောင်းရတယ်ဆိုရင် တစ်သိန်းက ပစ္စည်းဖိုး​အရင်း၊ နှစ်​​သောင်းက ​အမြတ်လို့ ​အကြမ်းဖျင်းတွက်လို့ရသွားပါတယ်။

​အရင်းကို သပ်သပ်ဖယ်ထားဖို့ လိုပါမယ်။ ပစ္စည်း​တွေ ထပ်ဝယ်ရင် သုံးရမယ်။

ဒီစာရင်းကို တစ်ရက်တစ်ခါ လုပ်သင့်ပါတယ်။

———————————————
​အဆင့် (၃) ကုန်ကျစရိတ် တွက်နည်း
———————————————

​အဆင့် ၂ မှာ တွက်လို့ရ​တဲ့ ​​​နေ့စဥ် အမြတ်ဟာ ​အသားတင်​အမြတ် မဟုတ်သေးပါဘူး။ ​ပစ္စည်းဖိုး ​အရင်းကိုပဲ နုတ်ထားရသေးတာ။ ​အ​ထွေ​ထွေ ကုန်ကျစရိတ်​တွေကို မနုတ်ရသေးပါဘူး။

ဆိုင်ခန်းငှါးခ၊ ​အလုပ်သမားခ၊ မီတာခ၊ ​အခွန်​အခ စ​တဲ့ လုပ်ငန်း​နဲ့ဆိုင်​တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်​တွေကိုလည်း ​ငွေထွက်တာ​နဲ့ စာရင်းမှတ်ထားရမှာပါ။

ပစ္စည်း​တွေ သက်တမ်းကုန်သွားလို့၊ ပျောက်ပျက်ကုန်လို့ ဆုံးရှုံးသွားတာ​တွေကိုလည်း ​ကုန်ကျစရိတ် ထဲ ​ထည့်မှတ်ရမှာပါ။

​​နေစဥ်ကုန်​တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်​တွေ ရှိသလို၊ တစ်လတစ်ခါ၊ တစ်နှစ်မှ တစ်ခါနှစ်ခါလောက် ကုန်​တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်​တွေ ရှိပါတယ်။ ခန့်မှန်းလို့မရ​တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်​တွေလည်း ရှိ​နေ​ပြန်ပါတယ်။

——————————————————
​အဆင့် (၄) ​အသားတင်အမြတ် တွက်နည်း
——————————————————

​အသားတင်​အမြတ်ကို တွက်ချင်ရင်​​တော့ ​အဆင့် ၂ ​က အမြတ်ထဲက​​နေ ​အဆင့် ၃ က ကုန်ကျ စရိတ်​တွေကို နုတ်ရမှာပါ။

​အသားတင်​အမြတ်တွက်တာကို​​တော့ တစ်လတစ်ကြိမ် လုပ်သင့်ပါတယ်။ ​အမြတ် ၂၀% တင်ထားတာဆို တစ်လစာ ​​ရောင်းရ​ငွေ ​ရဲ့ ၁၂ ပုံ ၂ ပုံဟာ ​အမြတ်​ငွေ​​ပေါ့။ အဲဒီ​အမြတ်​ငွေထဲက​နေ တစ်လစာ ကုန်ကျစရိတ် စုစု​​ပေါင်းကို နုတ်ရင် တစ်လစာ ​အသားတင်​ ​အမြတ်ကို တွက်လို့ရပါပြီ။ တစ်လစာ ကုန်ကျစရိတ်ထဲမှာ တစ်နှစ်မှ တစ်ခါ၊ တစ်နှစ်မှ နှစ်ခါကုန်တတ်​တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်​တွေကို ​အချိုးကျ​ထည့်တွက်ထားရင်​​တော့ ပိုပြီးတိကျ​တဲ့ လစဥ် ​အသားတင်​အမြတ်ကို တွက်လို့ရမှာပါ။

နှစ်ချုပ်စာရင်းလုပ်​တဲ့​အခါမှာလည်း ဒီနည်း​အတိုင်းပဲ သွားပါတယ်။ တစ်နှစ်မှာ ​အသားတင် ဘယ်လောက်မြတ်တယ်ဆိုတာ တွက်လို့ရပါပြီ။

လချုပ်၊ နှစ်ချုပ်စာရင်း​တွေလို ​သေချာ ​​လေ့လာကြည့်ပြီး ရောင်း​အား တက်လာသလား၊ ကျသွားသလား၊ ငွေကုန်ပေါက်​တွေ များ​နေသလား၊ ​အသုံးစရိတ်​တွေကို ဘယ်လိုလျှော့ရမလဲ၊ ​အမြတ်ရာခိုင်နှုန်း ထပ်တင်သင့်မတင်သင့် စသဖြင့် စဥ်းစားဆုံးဖြတ်လို့ ရပါတယ်။

———————————
ထင်သလောက်မလွယ်ပါ
———————————

ကျွန်​​တော်​ပြောပြ​တဲ့နည်းကို လိုက်လုပ်ဖို့ ထင်သလောက်မလွယ်ပါဘူး။ ဝင်​ငွေထွက်​ငွေကို စည်းစနစ်ကျကျ ​သေချာ လိုက်မှတ်နိုင်မှ ရမှာပါ။

ပြီး​​တော့ ​​နေ့စဥ်၊ လစဥ်၊ နှစ်စဥ် စာရင်း​တွေကို မပျင်းမရိ ​စည်းကမ်းရှိရှိ ပြန်ချုပ်ရမှာပါ။

ပစ္စည်းတိုင်းကို ရာခိုင်နှုန်း တစ်သမတ်တည်း ​အမြတ်တင်ဖို့ဆိုတာလည်း သိပ်မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ​ပြိုင်ဘက်​တွေ​ရဲ့ ​​ရောင်းဈေး​​ပေါ်မူတည်ပြီး ​အတိုး​အလျှော့လုပ်ပေးရတာ​တွေ ရှိတတ်ပါတယ်။ ခင်မင်​တဲ့သူ​တွေကို ဈေး​လျှော့ပေးရတာ​တွေ ရှိ​ပြန်​ရော။ ​ပစ္စည်း​တွေ​ရဲ့ ​ကုန်ဈေးနှုန်း အတက်​အကျ​တွေ​​ကြောင့် ပိုရှုပ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် အတတ်နိုင်ဆုံး​​တော့ အမြတ် ရာခိုင်နှုန်းကို ​အကြမ်းဖျင်း တွက်လို့ရအောင် စီစဥ်ထားပါ။ လိုအပ်လို့ ​ရာခိုင်နှုန်းတူတူ အမြတ်တင်လို့မရ​တဲ့ ပစ္စည်း​တွေကို စာရင်းခွဲပြီး မှတ်တာမျိုးလည်း လုပ်လို့ ရပါတယ်။

​ငွေတိုတတ်​တဲ့၊ ပစ္စည်း​တွေ ယူယူသုံး​တဲ့ အိမ်ကလူ​တွေ၊ ​ဝန်ထမ်း​တွေရှိရင်လည်း စာရင်း မကိုက်​​တော့​ပြန်ပါဘူး။ ​အထူးသတိထားရမှာပါ။

​အကြွေး​နဲ့ ​​ရောင်းရင် ​အကြွေးမှတ်ဖို့လည်း လိုပါတယ်။ ​အကြွေးဆုံးတာ​တွေကို ​အမြတ်ထဲက ​ပြန်နုတ်ဖို့လည်း​ မ​​မေ့ပါ​နဲ့ဦး။

​လုပ်​တဲ့ လုပ်ငန်း​​ပေါ်မူတည်ပြီး ခြွင်းချက်​တွေ၊ သတိထားစရာ​တွေ ​အများကြီးရှိပါတယ်။

လက်​​တွေ့လုပ်​တဲ့ကြည့်​အခါ ကျွန်တော် ​အ​​ပေါ်မှာ ရေးပြထား​တဲ့​အဆင့်​တွေလို မလွယ်လှတာ ​​တွေ့လာရမှာပါ။ ဒါ​ပေ​မဲ့ ဒီနည်းဟာ လုပ်​ငန်းစာရင်းအင်းလုပ်ဖို့ ဘယ်ကစလို့ စရမှန်းမသိ​တဲ့သူ​တွေ​အတွက်​​တော့ ​အနည်း​နဲ့​အများ ​အသုံးဝင်မယ်ထင်လို့ ရေးတင်လိုက်ပါတယ်။

စာရင်းအင်းမရှိပဲ လုပ်​နေရင်​​တော့ ​အရင်းပြုတ်သွားနိုင်တာမို့ ဝင်​ငွေထွက်​ငွေ စာရင်းကို ​အတတ်နိုင်ဆုံး ကြိုးစားပြီး မှတ်ဖို့ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

အားလုံး ကိုယ်စိတ် နှစ်ဖြာ ကျန်းမာ ချမ်းသာကြပါ​စေ ခင်ဗျာ။

ဆက်​လက်​၍ ဖတ်​ရန်
ပိုးစုန်းကြူး ငွေးကြေးဆိုင်ရာ ဗဟုသုတ 

Credit: 
Firefly ပိုးစုန်ကြီး Personal Blog Page မှကူးယူထားသည်